เวิ้งมาลัย

“เวิ้งมาลัย” จากบ้านที่ดูอบอุ่น กลายมาเป็นชุมชนงานคราฟต์เล็กๆ อย่างไม่ตั้งใจ ทุกอย่างพัฒนามาตามธรรมชาติ ตามจังหวะของชีวิตและการงานของคุณกุ้ง มาลัย สัญกาย เธอเล่าสู่ให้เราฟังว่าพื้นเพเดิมเป็นชาวจังหวัดหนองคาย เรียนจบทางด้านสื่อสารมวลชน ด้วยโชคชะตาทำให้ได้มาทำงานที่เชียงใหม่ เริ่มต้นจากการทำงานด้านเอ็นจีโอ ด้านสิ่งแวดล้อม และชุมชน อีกทั้งยังเคยช่วยงานที่โรงเรียนสืบสานล้านนาในช่วงแรกๆ ด้วย ได้สัมผัสและทำงานกับผู้คนที่หลากหลายสาขาอาชีพ วันหนึ่งในช่วงปี 2548 ก็ได้ทำกิจกรรมร่วมกับมูลนิธิพัฒนาภาคเหนือ ชุมชนคนรักป่า โดยการสร้างแบรนด์ชื่อ Communista ขึ้นมา มีการลงหุ้นกันของเจ้าหน้าที่โครงการชุมชนคนรักป่าและมูลนิธิพัฒนาภาคเหนือด้วย มีการสนับสนุนชุมชนด้วยการใช้วัตถุดิบในชุมชนมาแปรรูปสินค้า แต่หลังจากที่โครงการนี้จบลง คุณกุ้งก็ยังคงทำสินค้าในแบรนด์นี้อยู่อย่างต่อเนื่อง เพราะนอกเหนือจากงานเพื่อสังคม ในขณะเดียวกันงานคราฟต์ก็คืองานที่เธอรักและทำควบคู่กันมาตลอด

จุดเริ่มต้นของเวิ้งมาลัย ก็สามารถพูดได้ว่ามาจากแบรนด์ Communista นี้ด้วยเช่นกัน เพราะช่วงทำโครงการจนถึงปี 2550 คุณกุ้งได้แบ่งพื้นที่บ้านให้เป็นที่เก็บสินค้าของแบรนด์ เป็นที่นัดหมายลูกค้า และเมื่อโครงการจบไปแล้วคุณกุ้งก็ยังคงทำงานคราฟต์อย่างต่อเนื่อง จัด Display สินค้าเล็กๆ ทำให้บ้านมีบรรยากาศของความเป็นคราฟต์ระดับหนึ่ง ในปี 2553 ทำบ้านไม้หลังเล็กๆ พอเสร็จแล้วนึกถึงพี่คนหนึ่งที่เขากำลังมองหาพื้นที่เปิดร้านกาแฟอยู่พอดี ก็เลยเอ่ยชักชวน เมื่อมีร้านกาแฟจึงเริ่มกำหนดวันเปิดปิด จากเดิมที่รับแต่การนัดหมายก็เปิด 5 วัน ปิดวันอังคารและวันพุธ มีเพื่อนมาเที่ยว มาเห็นสิ่งที่เราทำก็สนุกไปด้วย บางคนเอ่ยว่าชอบเราเห็นว่าชอบในสิ่งเดียวกัน มีแนวคิดคล้ายๆ กัน ก็เลยชวนมาอยู่ร่วมกัน จากหนึ่งเริ่มเป็นสอง เป็นสาม ชื่อเวิ้งมาลัยจึงเกิดขึ้นในช่วงนี้ เป็นชื่อที่เพื่อนๆ เรียกกัน ว่า “เวิ้ง” และมาลัยก็มาจากชื่อคุณกุ้งนั่นเอง เป็นการเรียกเพื่อการสื่อสารกันในกลุ่ม แต่ในที่สุดก็ติดปากจนกลายมาเป็นชื่อสถานที่จนเดี๋ยวนี้ “บางคนได้ยินคำว่าเวิ้งอาจจะคิดว่าเป็นพื้นที่ใหญ่ แต่บ้านเราไม่ได้ใหญ่มาก เราขยายมุมโน้น ทุบตรงนี้ เท่าที่เราทำได้เพื่อปรับพื้นที่ให้กลายเป็นมุมวางสินค้าได้ เราเรียกว่าบ้านงอกค่ะ งอกตามธรรมชาติ” คุณกุ้งเล่าอย่างอารมณ์ดีถึงความเติบโตของเวิ้งมาลัยที่เป็นไปตามจังหวะของมัน “มันเป็นความประจวบเหมาะที่เราก็พร้อม เพื่อนก็พร้อม สถานที่เอื้ออำนวย ทุกคนที่มาก็คือทำด้วยความชอบและสนุก ไม่ได้วางเรื่องตัวเงินหรือค่าเช่าแบบธุรกิจทั่วๆ เพราะไปไม่ได้มองเชิงธุรกิจมาตั้งแต่ต้น เหมือนมาช่วยกันคิด ช่วยกันสร้างสรรค์พื้นที่มากกว่าค่ะ”

บ้านหลังเล็กๆ แต่มีบรรยากาศและการรวมตัวกันของแบรนด์ที่ลงตัว เริ่มต้นจากแบรนด์ Communista ที่คุณกุ้งบอกว่าเวลาจะผลิตอะไร จะสมมุติตัวเราเป็นผู้ซื้อด้วยเสมอ ว่าเราชอบอะไร จะเลือกซื้อสินค้าแบบไหน เราก็จะทำสิ่งนั้นออกมา สินค้าของ Communista เป็นงานคราฟต์ที่สนุกกับการใช้ผ้าที่สีสันสดใส เทคนิคงานด้น ใช้ผ้าพื้นเมืองบ้าง ผ้าทั่วๆ ไปบ้าง มาผสมผสาน ทำเป็นเสื้อผ้า กระเป๋า ผ้าโพกหัว ของใช้ ของแต่งบ้าน ส่วนแบรนด์อื่นๆ ที่มีในเวิ้งมาลัย ก็มี Jintana ที่เป็นงานตะกร้า งานถัก งานสาน มีเสื้อผ้าเด็กแฮนด์เมดน่ารักๆ ของ Hand Room มีมุมกาแฟของ Paper Spoon ให้นั่งจิบกาแฟและทานขนม พักผ่อนสบายๆ ในบรรยากาศที่ร่มรื่น มีแกลเลอรี่ชื่อจิตรกรพาณิชย์ มี Little Hum Studio เป็นสำนักงานสถาปนิกเล็กๆ คุณกุ้งขยายความความเป็นเวิ้งมาลัยต่อว่า “อย่างที่บอกว่า ด้วยความที่เราไม่ได้มองในเชิงธุรกิจ เราก็ให้สังคมตรงนี้เติบโตไปตามธรรมชาติ แต่ละคนก็ช่วยกันออกความคิด ช่วยกันสร้างสีสันให้พื้นที่ ให้สนุกสนาน เช่น จัดตลาดนัด ช่วงจัดกิจกรรมเราก็เชิญพี่น้องเพื่อนฝูงที่ทำคราฟต์บ้าง ผักอินทรีย์บ้าง หรืออาหารอย่าง Cooper Burger มาร่วมกิจกรรมกัน มีแบ่งกำไรบริจาคกองกลางแล้วเราก็นำเงินนั้นไปทำบุญ หรือทำกิจกรรมอื่นๆ ที่เป็นประโยชน์กันต่อ”

การเดินทางของเวิ้งมาลัย แม้คุณกุ้งจะบอกว่าเติบโตมาอย่างไม่ตั้งใจ แต่ในการเติบโตตามธรรมชาติของบ้านหลังนี้กลับเต็มไปด้วยมิตรภาพและความอบอุ่น มีมุมสงบให้ผู้คนหลีกหนีความวุ่นวายมานั่งพักพิง ตอบโจทย์ผู้คนที่รักในความเรียบง่ายและชอบในงานคราฟต์ นั่นคือสิ่งที่เราสัมผัสได้

ก่อนจากกันเราขอให้คุณกุ้งนิยามความเป็นเวิ้งมาลัยที่เดินทางมายาวนานกว่าสิบปี คุณกุ้งนิยามอย่างมีความสุขในน้ำเสียงว่า “เป็นพื้นที่สำหรับคนที่มีความฝันเล็กๆ มาอยู่รวมกัน เริ่มต้นจากมิตรภาพ จากเพื่อน จากคนที่รู้จักกัน มาเป็นคนที่มีความสำคัญ ในการอยู่ร่วมกันในเวิ้งแห่งนี้”