sa'lahmade | Prempracha’s Collection

งานฝีมือที่สร้างสรรค์ผ่านนวัตกรรม
Innovations made by hands

หากกล่าวถึงหนึ่งงานเซรามิกซึ่งเป็นที่รู้จักอย่างดีของจังหวัดเชียงใหม่ ชื่อ ‘เปรมประชา คอลเลคชั่น’ คงเป็นแบรนด์ที่อยู่ในอันดับแรกๆ ที่หลายคนนึกถึง เพราะชิ้นงานอันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวอันโดดเด่น

“งานของเปรมประชาเป็นงานแฮนด์เมด 100% เรามีช่างฝีมือที่ถนัดทำเทคนิคหลากหลาย เราผสมสีเคลือบเอง เพราะฉะนั้นเทคนิคและสีสันลวดลายของเราจะไม่เหมือนใคร ถ้าจะให้นิยามความเป็นเปรมประชาในโลกของเซรามิก เราก็น่าจะเป็นผู้อาวุโสคนหนึ่งที่อยู่มานาน มีความรู้เยอะ มีเทคนิคแพรวพราว แล้วก็เป็นที่รู้จักพอประมาณ”

คุณกาญ – ไกรกาญจน์ ศิริรังษี ผู้จัดการฝ่ายการตลาดเปรมประชาคอลเลคชั่น ให้คำจำกัดความของเปรมประชา และบอกเล่าการเดินทางที่ยาวนานมากว่า 35 ปีเอาไว้ได้อย่างเห็นภาพชัดเจน

“เปรมประชา มาจากนามสกุลของคุณตาค่ะ เซรามิกเป็นความชอบส่วนตัวของครอบครัว ประกอบกับบริเวณนี้มีงานคราฟต์หลายอย่าง

เช่น ร่มบ่อสร้าง งานกระดาษสา ก็ช่วยกันคิดว่าทำอะไรกันดี เลยเริ่มต้นด้วยงานทอผ้าและงานเซรามิก แต่ทำไปทำมามันไม่เวิร์ก ก็เลยโฟกัสที่

เซรามิกอย่างเดียว พอดีทางผู้ใหญ่รู้จักกับผู้เชี่ยวชาญชาวญี่ปุ่นที่มีความรู้ทางด้านเซรามิก จึงชวนกันกับคุณป้าอัมพร (คุณอัมพร ขันชัยทิศ)

ที่ขณะนั้นเป็นอาจารย์อยู่มหาวิทยาลัยเชียงใหม่มาช่วยกันทำ เริ่มกันแบบครอบครัวเล็กๆ ที่ไม่มีความรู้เรื่องตลาดเซรามิกเลย ตอนเป็นเด็ก

เราก็มาวิ่งเล่นอยู่ในนี้ โตมาเลยผูกพัน อยากจะทำที่นี่ต่อ”

เรียนรู้จากความผิดพลาด

เปรมประชาเริ่มต้นจากความชอบ แต่ไม่มีความรู้เรื่องการทำธุรกิจและการทำตลาดเซรามิก ทำให้ในช่วง 10 ปีแรกผลประกอบการไม่เป็นไปตามที่คาดหวัง แต่ด้วยความที่คุณป้าอัมพรเป็นคนมุ่งมั่นและศึกษาหาความรู้เพิ่มเติม จึงได้เข้าร่วมอบรมและขอรับการสนับสนุนจากภาครัฐ ให้ช่วยเหลือด้านเทคโนโลยี ก่อนนำมาปรับใช้ เพื่อช่วยให้กระบวนการผลิตมีความทันสมัย และลดการสูญเสียที่ไม่จำเป็น

“สมัยแรกเริ่ม เรารู้อย่างเดียวว่าต้องทำสินค้าให้สวยและดูดีเท่านั้น คิดว่าอันไหนสวยก็ทำกันแบบบ้าคลั่ง บางชิ้นทำกันเป็นร้อยขั้นตอน ทำเสร็จแล้วหนักมาก ยกไม่ได้ ก็ไม่มีคนซื้อ ขายไม่ได้เลย เพราะเราไม่เคยรู้ว่าลูกค้าชอบอะไร นี่คือบทเรียนแรกสำหรับผู้ที่คิดแต่ว่าจะผลิตของดีออกมาขาย โดยไม่ศึกษาตลาดก่อน คุณป้าอัมพรก็พยายามคิดว่าจะทำอย่างไรดี สมัยนั้นยังไม่มีพวกโซเชียลมีเดีย ก็ต้องแบกของไปออกงานแฟร์ไปทั่ว พอระยะหลังก็เริ่มเรียนรู้ ก็มีที่ปรึกษามาช่วย ดูเรื่องเทรนด์และ Concept ต่างๆ”

ต้องก้าวไกลให้ทันเทรนด์โลก

เมื่อโลกก้าวไปข้างหน้า เปรมประชาต้องรีบตามให้ทัน ด้วยความที่ผลิตภัณฑ์ส่วนใหญ่เป็นงานส่งออก คู่ค้าจึงเปรียบเสมือนที่ปรึกษาชั้นดี ทำให้มีความรู้เรื่องความต้องการของตลาดต่างประเทศ เมื่อบวกกับเทคโนโลยีและการจัดการที่เป็นระบบมากขึ้น ก็ช่วยส่งเสริมในด้านการเติบโตของแบรนด์ขึ้นเรื่อยๆ

“เราพยายามตอบโจทย์ลูกค้า จนเริ่มติดตลาด มีที่ปรึกษามาช่วยดูเรื่องเคลือบ ซึ่งจะมีคนของเราอยู่เรียนรู้ด้วยกัน อย่างเช่นลูกค้าชาวอเมริกันจะคอยอัพเดทเรื่องเทรนด์สีและรูปแบบ ว่าซีซั่นนี้ต้องใช้สีอะไร หรือ Texture แบบไหนกำลังเป็นที่นิยมในตลาดโลก ทีมดีไซน์ของเรา

ก็จะนำมาลองออกแบบบนชิ้นงานตามที่ลูกค้าต้องการ ต้องปรับเยอะเลยค่ะ เพราะเมื่อก่อนเราทำงานแบบไม่ได้มีระบบอะไร มีความเป็นศิลปินสูงมาก พอเริ่มมีระบบเข้ามาช่วย คุมการสูญเสียได้ดีขึ้น ค่อยๆ ปรับในเชิงการจัดการ ตอนนี้มีพวกโซเชียลมีเดียก็ช่วยให้ง่ายขึ้นต่อการประชาสัมพันธ์ เราได้ลูกค้าจากทั่วโลก ลูกค้าหลักคือ Wholesaler โรงแรม และร้านอาหาร”

ปรับตัวครั้งสำคัญ ร่วมมือกันสู้วิกฤติ

“แรงงานร้อยกว่าคน คือฟันเฟืองสำคัญของการสร้างงานที่มีคุณภาพ”

เมื่อลูกค้าส่วนใหญ่เป็นต่างชาติ และโลกต้องเผชิญกับสถานการณ์โควิด-19 คุณกาญเล่าให้ฟังว่า เปรมประชาก็ต้องปรับการบริหารการจัดการกันอีกครั้ง โดยไม่มีการปลดพนักงาน แค่ลดวันทำงานลง

“ปี 2020 ลูกค้าต่างชาติหายไปเลย เราต้องปรับเวลาทำงานเหลือแค่อาทิตย์ละสามวัน เป็นเวลา 4 เดือน เพราะว่าลูกค้าหลักเราคืออเมริกา ซึ่งโดนผลกระทบหนักที่สุด คือ Online Shop ของเขาจากมี 20,000 ร้านก็ยุบไปเลย โชคดีที่ว่าเราเอาของออกไปแล้ว แต่ก็ไม่มีงานใหม่เข้ามา พอปี 2021 เริ่มมีวัคซีน ก็เริ่มมีออเดอร์กลับมา เราแย่จริงๆ แค่ปีเดียว”

สถานการณ์โควิดทำให้เปรมประชา ต้องปรับตัวด้านการตลาดด้วยการเพิ่มช่องทางขายออนไลน์ให้มากขึ้นกว่าเดิม จากที่ขายหน้าร้านและทำตามออเดอร์เป็นหลัก ก็เริ่มมีการขายผ่าน Line Shopping และกำลังเริ่มทำ Online Shop ซึ่งจะเป็นเว็บไซต์ที่ลิงค์กับระบบหน้าร้าน ทำให้ลูกค้าที่สนใจสินค้าสามารถสั่งซื้อได้ทันที

“แรงงานร้อยกว่าคน คือฟันเฟืองสำคัญของการสร้างงานที่มีคุณภาพ ทุกฝ่ายทำงานในส่วนที่รับผิดชอบอย่างขยันขันแข็ง เพราะทุกคน

จับมือก้าวผ่านวิกฤติมาด้วยกัน”

จาก ‘เปรมประชา คอลเลคชั่น’ สู่ ‘เปรม เซรามิก’

เปรมประชาฯ รับจ้างผลิต (OEM) ในรูปแบบของสินค้าที่เปรมประชามีอยู่แล้ว ซึ่งลูกค้าสามารถเปลี่ยนสีหรือลายเพื่อเอาไปใส่แบรนด์ตัวเองได้ ต่อมาเปรมประชาได้พัฒนาแบรนด์ของตัวเองภายใต้ชื่อ ‘PREM Ceramic’ เพื่อเป็นทางเลือกใหม่ให้กับลูกค้า

“เราอยากทำแบรนด์เป็นของตัวเอง ให้แต่ละคอลเลกชันมีเรื่องราว มีแนวคิด มีจุดเด่น และมีมิติลึกซึ้งด้วยกรรมวิธีผลิตซับซ้อนขึ้นกว่าเดิม

ซึ่งจะเน้นรูปลักษณ์ที่สวยงาม ดูน้อยแต่มาก มีเรื่องของ Design Stories รวมถึงอยากทำอะไรที่เรียบๆ ดูโมเดิร์นสำหรับคนรุ่นใหม่บ้าง เช่น

ถ้าจะเอาสีเรียบ ก็ต้องมีลูกเล่นที่ไม่เน้นความเยอะเหมือนเดิม เป็นงานที่เริ่มทดลองทำในแนวใหม่”

ออกแบบอย่างเข้าใจในธรรมชาติ

คุณกาญได้เล่าถึงชิ้นงานที่เป็นเหมือนงานศิลปะ คือ คอลเลกชันแจกัน ชื่อว่า ‘Rest’ โดยออกแบบร่วมกับ คุณสร้างสรรค์ ณ สุนทร เป็นแจกัน 9 แบบ ที่มีช่องเสียบดอกไม้ได้แค่ดอกเดียว แนวคิดคือ การเอาดอกไม้เพียงดอกเดียวมาปักเหมือนพักเอาไว้ และเมื่อถึงวันที่ร่วงโรย กลีบใบก็จะหล่นลงบนฐานที่ออกแบบให้เป็นส่วนหนึ่งของการจัดวาง แสดงถึงความเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติ มีหลายรูปทรง ทั้ง ตูม บาน ร่วงโรย โดยแต่ละรูปทรงจะมีเพียงสีเดียว

อีกหนึ่งชิ้นงานที่คุณกาญภูมิใจ เพราะมีรางวัลการันตีคือชุด ‘Epoch Collection’ (เอพอค คอลเลกชัน) ซึ่งเป็นผลงานที่ทำร่วมกับ ‘Thinkk Studio’ โดยได้แรงบันดาลใจจากรูปทรง และชิ้นส่วนของเครื่องปั้นดินเผาสมัยโบราณที่ขึ้นรูปด้วยมือ เป็นงานที่ต้องใช้ทักษะในงานหัตถกรรม ร่วมกับเทคนิคการหล่อขึ้นรูปแบบสมัยใหม่ โดยชิ้นงานจะมีร่องรอยของการขึ้นรูปด้วยมือ เป็นการเล่าเรื่องให้เห็นถึงรากของการทำงาน

เซรามิกก่อนเข้าสู่ยุคอุตสาหกรรม ซึ่งงานชุดนี้ ได้รับรางวัล Demark award and Good Design Award 2016

“สำหรับอีกคอลเลกชัน ชื่อชุด Paper Clay เป็นการทดลองใช้เศษกระดาษสาที่เหลือจากหมู่บ้านทำร่มมาเป็น Material ผสมกับดิน พอทำออกมาแล้วสวย มี Texture ที่แตกต่าง มีน้ำหนักเบา และเป็น Green product ด้วย เพราะเป็นการนำขยะมาใช้งานใหม่ จึงเป็นผลงานใหม่ที่มีเรื่องราวอีกเช่นกัน”

ความผิดพลาด คือบทเรียนที่ทำให้เติบโต

จากวันนั้นจนวันนี้ ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ทั้งความผิดพลาด โอกาส การเรียนรู้ทุกอย่าง เป็นเหมือนการหล่อหลอมชิ้นงานที่กลายเป็นเปรมประชาในวันนี้ จากก้อนดินที่ยังไม่รู้ทิศทาง พัฒนาการกระบวนการคิด การออกแบบ ใส่เทคนิคลวดลาย แต้มสี ที่เป็นเอกลักษณ์ ก่อนเคลือบและเผาจนแกร่ง จน กลายเป็นงานที่ทรงคุณค่า พร้อมอวดโฉมอย่างภาคภูมิใจ

“จากการที่เราทำในสิ่งที่ต้องตอบโจทย์ลูกค้า ก็ค่อยพัฒนามาเรื่อยๆ จนมีเอกลักษณ์ของตัวเองชัดเจน เมื่อลูกค้าชื่นชอบและให้การตอบรับแล้ว เราก็ไม่อยากปล่อยให้มันหายไป เราพยายามสานต่อตรงนี้ไปให้ถึงอนาคตข้างหน้า ความฝันเราก็อยากจะให้มันไปถึงอนาคตรุ่นลูกรุ่นหลาน พัฒนาต่อไปไม่สิ้นสุด”