sa'lahmade | Umbrella Making Center ศูนย์อุตสาหกรรมทำร่ม

เริ่มต้นบ่อสร้าง หนึ่งในตำนานเล่าว่า ครั้งหนึ่ง พระครูอินถา พระประจำวัดบ่อสร้าง ได้ไปธุดงค์ ณ ดินแดนไทลื้อ ใกล้ชายแดนไทย-พม่า ได้เห็นการทำร่ม จึงสนใจอยากนำวิชาความรู้นี้มาเผยแผ่ให้ชาวบ้านได้ประดิษฐ์เพื่อเป็นพุทธบูชา และนำมาใช้กันแดด กันฝน

พ.ศ. 2300 ภายหลังกลับจากธุดงค์ พระครูอินถา เริ่มชักชวนชาวบ้านในท้องถิ่นหาวัสดุอุปกรณ์มาทดลองทำร่มตามที่ได้บันทึกมา โดยกระจายชิ้นส่วนต่างๆ ของร่มให้แต่ละหมู่บ้านในเขตอำเภอสันกำแพงและอำเภอดอยสะเก็ดช่วยกันทำ เพื่อสร้างความสามัคคีในชุมชน

พ.ศ. 2484 ชาวบ้านรวมกันตั้งเป็นสหกรณ์ขึ้น เรียกว่า ‘สหกรณ์ทำร่มบ่อสร้างจำกัดสินใช้’ สมัยนั้นมีคุณจำรูญ สุทธิวิวัฒน์ สหกรณ์จังหวัด เป็นผู้ดำเนินการ และชักนำให้ประชาชนทำร่มหลายๆ ขนาด รวมทั้งทำร่มผ้า ร่มกระดาษ และนำสีมาผสมกับน้ำมันมะหมื้อแล้วทาลงบนร่ม เพื่อความสวยงาม คงทน

พ.ศ. 2500 ศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรมภาคเหนือ ถนนทุ่งโฮเต็ล มาช่วยพัฒนาโดยการสอนทำกระดาษสาด้วยพิมพ์ผ้า รวมทั้งการเขียนลายดอกไม้ และภาพวิวต่างๆ ลงบนร่ม สร้างเอกลักษณ์ให้กับร่มบ่อสร้าง จนเป็นที่สนใจแก่นักท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศ

พ.ศ. 2521 คุณถวิล บัวจีน ชาวบ้านบวกเป็ด ตำบลต้นเปา ในขณะนั้นมีอาชีพมัคคุเทศก์นำเที่ยว เล็งเห็นว่าอาชีพทำร่มยังเป็นที่สนใจของชาวต่างชาติ และน่าจะมีการอนุรักษ์ไว้ จึงชักชวนชาวบ้านที่เคยทำส่วนประกอบร่มจากหมู่บ้านต่างๆ ราว 12 คน ให้หันกลับมาประกอบอาชีพการทำร่ม โดยจัดให้มีกระบวนการสาธิตวิธีการทำร่มทุกขั้นตอน เพื่อรักษาศิลปหัตถกรรมแบบดั้งเดิมไว้ และพัฒนาในด้านคุณภาพให้ดีขึ้นยิ่งกว่าเดิม

พ.ศ. 2525 เทศกาลร่มบ่อสร้างครั้งที่ 1 เกิดขึ้นโดยการนำของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ร่วมกับชาวบ้านบ่อสร้าง เพื่อประชาสัมพันธ์หมู่บ้านหัตถกรรมทำร่ม ที่มีการสืบทอดศิลปหัตถกรรมการทำร่มมากว่า 200 ปี และส่งเสริมการท่องเที่ยวให้เป็นที่รู้จักกันในระดับประเทศและระดับโลก ถึงปัจจุบัน งานเทศกาลร่มบ่อสร้างได้ถูกบรรจุไว้ในปฏิทินการท่องเที่ยวประจำปี ซึ่งจะจัดในวันศุกร์ที่ 3 ของเดือนมกราคม และมีกิจกรรมต่อเนื่อง 3 วัน

พ.ศ. 2548 จัดตั้งเป็น บริษัทศูนย์ทำร่ม(1978) จำกัด เมื่อวันที่ 2 สิงหาคม 2548 โดยผลิตและจัดจำหน่ายสินค้าหัตกรรม โดยเฉพาะร่มบ่อสร้าง ซึ่งถือได้ว่าเป็นสัญลักษณ์คู่กับอำเภอสันกำแพงมาอย่างยาวนาน โดยมีกลุ่มลูกค้าเป็นกลุ่มนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทย และต่างประเทศ นอกจากนี้ยังมีการผลิตเพื่อส่งออกไปยังต่างประเทศด้วย

พ.ศ. 2549 ด้วยประวัติศาสตร์อันยาวนานของร่มบ่อสร้าง ตลอดจนแหล่งผลิตและการถ่ายทอดภูมิปัญญายังสืบทอดมายาวนานกว่า 200 ปี ดังนั้นในปีนี้จึงทำการขอขึ้นทะเบียนร่มบ่อสร้างให้เป็นทรัพย์สินทางปัญญาว่าด้วยสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ เพื่อเป็นมรดกให้กับชาวอำเภอสันกำแพงและอำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ และได้รับการขึ้นทะเบียนจากกรมทรัพย์สินทางปัญญา ส.ช. 52100028 เมื่อวันที่ 9 มิถุนายน 2552

พ.ศ. 2552 เพื่อให้การผลิตร่มบ่อสร้างมีคุณภาพ และต่อยอดการผลิตให้ทันสมัยมากยิ่งขึ้น จึงมีการพัฒนาผลิตภัณฑ์ร่วมกับสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สวทช.) อาทิ การทำเตาอบไม้สำหรับใช้งานในฤดูฝน, ลดสารเคมี จำพวก วานิช ทินเนอร์ ในการเคลือบไม้ โดยหาวัตถุดิบอื่นมาทดแทน เพื่อสุขอนามัยที่ดีของพนักงานและความปลอดภัยต่อผู้บริโภค

พ.ศ. 2553 ค้นคว้ารูปแบบการทำร่มแบบล้านนา และการเพิ่มลวดลายล้านนาบนร่ม ภายใต้ โครงการ Lanna Collection ร่วมกับสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สวทช.)

พ.ศ. 2556 ร่วมต่อยอดงานวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์สิ่งทอร่วมกับศูนย์ NANOTECH ให้สามารถนำมาใช้ประโยชน์ต่อการผลิตร่มบ่อสร้าง เพื่อลดปัญหาการขาดแคลนแรงงานและวัตถุดิบในอนาคต ตลอดจนสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับร่ม จนได้ผลิตภัณฑ์ NANO UMBRELLA

พ.ศ. 2561 บริษัทศูนย์ทำร่ม(1978) จำกัด ดำเนินกิจการมาแล้วครบ 40 ปี และยังคงสานต่องานหัตถกรรมการทำร่มล้านนา เพื่อรักษาภูมิปัญญาท้องถิ่นระดับสากลนี้ให้คงอยู่คู่กับชาวอำเภอสันกำแพงและอำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ สืบต่อไป ตามปณิทานในการดำเนินธุรกิจคือ “การคงเอกลักษณ์ และการสืบสานหัตถกรรมการผลิตร่มบ่อสร้าง ให้เป็นธุรกิจคู่กับท้องถิ่นอย่างยั่งยืน”